De tentoonstelling over de Demka-fabrieken loopt ten einde en we zijn van start met de inrichting van de volgende tentoonstelling: Zuilense Verenigingen. De eerste kasten zijn ingericht en een en ander begint vorm te krijgen.
Het wordt deze keer wel heel erg passen en meten, want het verenigingsleven van Zuilen was bijna spreekwoordelijk. Door de komst van Werkspoor en Demka groeide Zuilen van ongeveer 944 inwoners in 1913 naar ruim 26.000 op het moment van de annexatie op 1 januari 1954. De nieuwkomers zijn vooral afkomstig uit Amsterdam (Werkspoor) en Groningen (Demka) en je kunt de eerstelingen gerust pioniers noemen.
Nieuw-Zuilen werd gebouwd aan de rand van de Zuilense gemeentegrond en de bebouwing liep over de gemeentegrens met Utrecht heen. Maar niet alleen de fabrieken, ook de nieuwe huizen stonden wel midden in de toenmalige weilanden! Daarbij komt nog dat er nog geen televisie was, dus is vermaak in verenigingsverband een logisch gevolg. En… in de verzuilde samenleving van toen, is het de gewoonste zaak dat verenigingen voor verschillende godsdiensten ontstaan.
Zo kreeg de algemene voetbalvereniging ‘Elinkwijk’voetbalvereniging ‘Elinkwijk’ een rooms broertje: ‘Houdt Moedig Stand’ (tegenwoordig Omnivereniging HMS)(HMS) en de algemene gymnastiekvereniging ‘Sport Vereent’ werd vereerd met een rooms zusje: ‘Sportief’. De ‘Utrechtse(sic) Christelijke Korfbalvereniging Sport Maakt Sterk (S.M.S., stond ook bekend onder de leden met de koosnaam ‘Sjans Met Succes’.
Op een verjaardagskalender die in 1953 werd uitgegeven naar aanleiding van de Watersnoodramp (en waarvan de opbrengst ten goede kwam aan de slachtoffers van die ramp) staat een lijst van Zuilense verenigingen gedrukt. De lijst wordt wel erg lang om hierbij in zijn geheel te plaatsen, maar om u een indruk te geven, dit waren de Zuilense Muziek- en Toneelverenigingen: Mondaccordeon vereniging ‘Ons Genoegen’, Mondaccordeon vereniging ‘Victoria’, Muziekvereniging ‘Juliana’, Harmonievereniging ‘St.-Salvator’, Zuilens Fanfare Corps, Demka Harmonie, Toneelvereniging ‘Zuilens Vreugd’, R.K. Toneelvereniging ‘St.-Salvator’, R.K. Toneel- en Cabaretvereniging ‘Nicto’, Chr. Gem. Zangvereniging ‘De Lofstem’, Wijkkoor ‘Mariëndaal’ en een Kinderoperetteclub.
Dan hebben we het nog niet over de Sociale-, Medische-, Culturele-, en Charitatieve verenigingen (31), Buurt- en Bedrijfsverenigingen (16), Sportverenigingen (16) en de 7 Jeugdverenigingen!
We hebben van lang niet alle genoemde verenigingen materiaal, maar desondanks gaat het dus puzzelen worden.
Wat we wél hebben zijn deze prachtige voorzittershamers van vijf verschillende verenigingen. Het zijn, v.l.n.r.: Voorzittershamer van de reisclub van de Personeels Vereniging van Werkspoor Utrecht ‘Animato’; Voorzittershamer van de ‘Vereniging van Administratief Personeel’ van Werkspoor; Voorzittershamer van de ‘Zuilense Winkeliers Vereniging’; Voorzittershamer van de ‘Unie Vrouwelijke Vrijwilligers’ afdeling Zuilen en de Voorzittershamer van de Buurtvereniging ‘Zuilens Vreugd’.
Voorzittershamers uit Zuilen
Den Bosch 2-9-2016
Beste mensen,
Leuk om zo’n stukje te lezen over de Demka staalfabriek te Utrecht.
Mijn herinneringen aan die periode zijn misschien weer anders dan die van andere mensen.
Zij waren in ieder geval zeer positief.
Het komt bij mij voort uit het volgende: ik ben geboren 04-08-1946.
Ik heb hier op de bedrijfsschool gezeten als leerling handvormer, ik kon niet goed leren dus ging ik naar de toenmalige VGLO daar waar een actie ondernomen werd om leerlingen te werven voor de bedrijfsschool ( op de fabriek ).
Het mooie was voor mij, je kon toen ook roken en dat deed ik zo graag enz.
Vuile handen krijgen daar dacht ik nog geen eens over na, de hele techniek was voor mij zeer spannend en interessant, denk eens aan die grote kranen in de fabriek waar de gietpannen aanhingen met vloeibaar staal prachtig.
Mijn vader heeft ooit daar gewerkt en zijn broers ook.
De namen zijn Ruud van Dissel, Manis van Dissel en Nico van Dissel.
Ruud van Dissel heeft er een blauwe maandag gewerkt maar, Manis van Dissel was toen der tijd baas van de kernmakerij en Nico die gaf les aan de jongens welke van de bedrijfsschool afkwamen en verder gevormd moesten worden voor het werken in de fabriek.
Tegenover die afdeling in de fabriek ( van oom Nico ) zat ik op het schooltje als leerling handvormer, waar les gegeven werd door Job van der heide ( als ik het goed heb ) het had al met al toch wel iets moois om zo’n vak te leren.
Ik werd veel geholpen door Jan Spreeuw op deze school.
Het was echter mijn vader die mij van deze school afhaalde, ik zou door dat ik niet goed kon / kan leren mij niet ver brengen in het leven als ik bij de Demka zou blijven werken.
Dit wilde ik graag vertellen over mijn ervaring betreffende de Demka staalfabriek te Utrecht.
Het gaat een ieder erg goed.
Met vriendelijke groet,
Jan van Dissel