Het Van der Werffplein en het Ripperdaplein

Van der Werff was een agent van Willem van Oranje en leefde van 1529 tot 1603.

‘Agent van Willem van Oranje’, wat hield dat in? In de Tachtig Jarige Oorlog zamelde hij geld in voor Willem van Oranje. Van der Werff werd 1573 presiderend burgemeester van Leiden. Tijdens het beleg van die stad was hij de stimulerende leider.

Wikipedia schrijft over Pieter van der Werff o.a.: ‘In 1587 organiseerden de Staten een veldtocht in Brabant en Vlaanderen. De jeugdige Maurits van Oranje kreeg de leiding van deze operatie. Om hem bij te staan benoemden de Staten negen wijze mannen, onder wie Pieter van der Werff, die hecht bevriend was met prins Maurits.’

De heer Ripperda was bevelhebber in de 80-jarige oorlog en voerde het bevel tijdens het beleg van Haarlem in 1572.

Over zíjn activiteiten rond dat beleg lezen we op Wikipedia: ‘…Rond 10 december begonnen de gevechten tussen de Spaanse troepen en een in de stad gelegerd garnizoen van 3000 prinsgezinde soldaten, onder leiding van kapitein Wigbolt Ripperda. Een week later begonnen de Spanjaarden de muren aan de noordkant te beschieten en op 19 december bestormden ze de stadsmuur. Tijdens het beleg van Haarlem werden volgens een ooggetuige 10.402 kanonskogels afgevuurd. De bestorming mislukte, waarna het beleg begon. De winter van 1573 was streng, wat het gemakkelijk maakte om vanaf het Haarlemmermeer over het ijs de stad via ondergelopen weilanden, de Fuik- en Zomervaart te bevoorraden. Hiernaast bood ook de Rustenburgerschans bescherming van deze belangrijke aanvoerroute van de stad…

… Na de overgave werden ca. 2000 soldaten en aanhangers van Oranje, die de stad hadden verdedigd, vermoord. Nadat de beulen hun hakbijlen niet meer konden optillen, werden de gevangenen ruggelings aan elkaar gebonden en in het Spaarne verdronken…’

De naar hen vernoemde pleinen – 25 september 1923 besloot het gemeentebestuur voor deze namen – zijn een deel van het complex woningen van woningbouwvereniging ‘Utrecht’. Vanwege het socialistische karakter van de bewoners van dit complex, kreeg het de bijnaam ‘De Rode Bouw’.

Om een beeld te krijgen van de geschiedenis van deze pleinen gebruiken we de Stratengids 1940. Hierin staan per straat de huisnummers, de naam van de hoofdbewoner en zijn of haar beroep. Deze informatie werd aangevuld met advertenties en gegevens uit andere boekwerkjes.

Het Van der Werffplein is iets groter uitgevallen dan zijn overbuurman, het telt 30 adressen tegen de 26 op het Ripperdaplein. Het hele plein werd gebouwd op Zuilens grondgebied, op het Ripperdaplein zijn de nummers tot 26 Zuilens. Net op het randje was de woning Ripperdaplein 24. Daar woonde de bekende voetballer, trainer en voetbalverslaggever: Hans Kraaij sr. Hij vertelde ‘onze schuur stond in Utrecht’.

Beide pleinen samen zijn in totaal maar 56 adressen. Maar op 1 mei, als de dag van de arbeid gestalte wordt gegeven door het meedoen aan de optocht die door de straten van Utrecht trekt, wordt de Zuilense afdeling samengesteld bij het Ripperdaplein. Dan zijn hier de muzikanten van ‘Kunst en Strijd’ die de Zuilense socialisten voorgaan naar het Paardenveld. ‘Hun stoet was altijd een van de grootste van de stad’.

De Mondaccordeonvereniging ‘Ons Genoegen’ – met heel veel leden uit ‘De Rode Bouw’ – liet op het vaandel ‘Utrecht’ aanbrengen. Toen zij kort daarna aan burgemeester O. Norbruis vroegen beschermheer van de vereniging te worden, wilde hij dat wel, maar… alleen voor een Zuilense vereniging. Dus werd er een nieuwe tekst op het vaandel geborduurd.

 Het bestuur met het nieuwe vaandel.

Meer weten over het Van der Werffplein en Ripperdaplein en/of Zuilen:
www.museumvanzuilen.nl

Voor meer informatie over 100 jaar woningbouw in Zuilen: Bouwen voor de Buurt: bronnen