Het Bisschopsplein

Het Bisschopsplein ligt tussen straten die naar bisschoppen werden genoemd. Het plein was rondom berijdbaar maar werd voor de veiligheid van de spelende schoolkinderen aan het trottoir voor de school vast bestraat. In de Zuilense periode (dus vóór 1954) is dat door het geringe aantal auto’s niet nodig en wordt het plein veel gebruikt door de jeugd uit de omliggende straten.

Na de Tweede Wereldoorlog vinden hier ook de (illegale) kerstboomverbrandingen van de buurt plaats. De grote populieren maakten het plein in de herfst vooral voor de jeugd tot een geliefde speelplek, omdat er zoveel blad op lag.

Voor een beschrijving van het Bisschopsplein ‘van toen’ gaan we aan de wandel alsof het 1938-’39 is en maken een rondje langs de wanden. Dit tijdspad is niet toevallig gekozen. We beschikken over een adressenbestand uit die tijd, dus kunnen we aangeven wie er woont of welke winkel er zat.

We wandelen ‘met de wijzers van de klok mee’ langs de winkels. We beginnen vanaf het woonhuis op de hoek Balderikstraat. Naast die woning zat op nummer 2 kleermaker van Doornik. In een advertentie uit 1933 adverteerde J.C. Hasselt met aardappelen, groenten en fruit op nummer 3. Op de hoek met de Adelboldstraat zat een van de eerste ‘banken’ in Nieuw-Zuilen, de Nutsspaarbank.

Op nummer 5 zat schoenmaker I.A. van Ieperen, later kwam Worst in dit pand fietsen maken. Nummer 6 huisvestte nog een kleermaker, de heer G. Fokkens. In het pand Bisschopsplein 8 kwam in 1939 drogist H. de Jong, later begon A. Verhoeven op dit adres zijn vishandel.

Het midden van het Bisschopsplein is in 1938-’39 een prachtig perkje, rozen en gras, met een keurig hekwerk eromheen. Totdat in de Tweede Wereldoorlog het hele pleintje op de schop gaat om plaats te maken voor een schuilkelder.

Dan hebben we een stuk geschiedenis overgeslagen. Voordat deze omgeving bebouwd werd stond hier de hofstede ‘Zeldzaam’, eigendom van de rentenier J. Kol III, telg uit een bankiersfamilie. – de bank ‘Vlaer & Kol’ was een van de eerste banken ter wereld! – Jan Kol liet ook de ‘Tuin van Kol’, het latere Julianapark aanleggen.

Over ‘Zeldzaam’ komen we in oude wandelgidsen al lovende woorden tegen. Die lovende woorden zijn in het bijzonder voor de familie die deze hofstede in pacht heeft gehad, de familie van Eck.

‘Zeldzaam ben ik hier van voren, uitgetekend naar behoren

Zeldzaam vindt men liever oord, dat de stedeling meer bekoord.

‘‘Zeldzaam’’ mag mijn naam wel zijn, hier gebruikt men thee en wijn

’t Staat te lezen op het hek, welkom steeds bij Vrouw van Eck.

Zeldzaam ziet men mooier stal, lekker room en wat niet al

Boter, kaas, puike wijn en bier, alles kan men krijgen hier.’

De hofstede gaat tegen de grond en het stuk grond wordt aangekocht voor de uitbreiding van het christelijk onderwijs in Zuilen.

Voor een beschrijving van de panden met het postadres Balderikstraat kijkt u op de tegels van die straat.

Het Bisschopsplein in 1938. Een fraai geheel met het plantsoen en de klimop tegen de schoolwand. Op de foto’s staan Mimi, Frans en Kartrien Nieuwland.

Meer weten over het Bisschopsplein en/of Zuilen: www.museumvanzuilen.nl

Voor meer informatie over 100 jaar woningbouw in Zuilen: Bouwen voor de Buurt: bronnen