De Sweder van Zuylenweg 2

De Sweder van Zuylenweg werd genoemd naar Sweder III van Zuylen van Abcoude, geboren omstreeks 1360. Sweder was de stichter van het Karthuizer klooster Nieuwlicht (1392) in Utrecht.

Om een beeld te krijgen van de geschiedenis van deze weg gebruiken we de Stratengids 1940. Hierin staan per straat de huisnummers, de naam van de hoofdbewoner en zijn of haar beroep. Deze gegevens zijn aangevuld met advertenties en andere boekwerkjes. We lopen een denkbeeldige wandeling in de periode 1938-’39 over de Sweder van Zuylenweg vanaf de rotonde naar de Amsterdamsestraatweg aan de even kant.

De wandeling begint met een rij woningen tot de hoek met de Werner Helmichstraat. Daar troffen we de bakkerij van Boonzaaijer. De bakkerij kreeg meerdere filialen in de stad.

Op de hoek aan de overkant stapten we de melkhandel van de heer Rosseweij in. Hij had hier zijn ‘Zuilensche Electrische Melkinrichting’.

Na het passeren van een rijtje woningen kwamen we bij nummer 63. Hier woonde Johan Hanselaar, de gemeente-sinterklaas van Zuilen.

Op de hoek met de Johannes Uitenbogaertstraat was de ‘HaKa-winkel van de coöperatie ‘‘Oostenburg’’ ’. (HAndels KAmer, waarvan het hoofdkantoor in Rotterdam stond, was een winkelketen van coöperatieve winkels.) Voordat déze kruidenierswinkel het HaKa-etiket kreeg opgeplakt, werd hier zakengedaan voor een andere coöperatieve vereniging, namelijk ‘Preferentia’. (opmerkelijk, in de verzuilde samenleving ‘van toen’, was ‘Preferentia’ van rooms-katholieke signatuur, terwijl ‘Oostenburg’ uitgesproken socialistisch was!)

In dit pand vestigde zich een zelfbedieningswasserij: heel vernieuwend: een wasserij waar je zelf je was kon doen!

Aan de overkant van de Johannes Uitenbogaertstraat streek Van Hasselt neer met een groentehal. Naast hem kwam kapper G. Knoop.

In de oorlog was de kapsalon een sociaal centrum waar nieuwtjes over het verloop van de oorlog werden uitgewisseld. De informatiestroom werd uiteraard wat geremd als men niet wist of er soms een NSB’er onder de klanten zat te wachten. Die ‘‘foute’’ lieden moesten natuurlijk ook geknipt worden. Knoop had een systeem bedacht waarbij hij met de stand van een spiegel in de kapsalon aangaf dat er iemand zat die niet te vertrouwen was. Dan kon er niet vrijuit gepraat worden over de bezetters en de bezetting en de stand van zaken in de oorlog.

Voor Sweder van Zuylenweg 33 werd in 1937 geadverteerd als speelgoedmagazijn. We passeren de Hermannus Elconiusstraat. Op de hoek, zat Venema schoenen. In dit pand kwam een Videotheek.

De tegenoverliggende hoek was het terrein van de kruidenierswinkel van Oude Wansink. Later werd dit een ViVo-filiaal (Vrijwillige Inkoop- en Verkoop Organisatie, een kruideniersketen die in 1942 werd opgericht.).

Tot de Amsterdamsestraatweg zijn nog twee winkels aan deze kant van de weg, de bloemenwinkel van G.J. van Eck en Zn. en de comestibleswinkel van G.J. van Ekeris.

We komen bij het paradepaardje van het winkelbestand van 1938, de winkel van De Gruyter. Het op de hoek met de Amsterdamsestraatweg gelegen pand van De Gruyter is gebouwd door aannemer Avezaat van de Marnixlaan. Avezaat had dit stuk grond in eigendom en wilde het wel aan de firma De Gruyter verkopen als hij het pand dan ook zou mogen bouwen. De Gruyter ging akkoord, onder beding dat aan de overzijde geen kruidenierswinkel mocht komen. De Gruyter was een grote kruidenier, die zich met uitsluitend eigen merkartikelen lange tijd goed staande wist te houden. De beroemde reclamezin van de De Gruyter-keten was: ‘Én betere waar, én 10%, alleen de Gruyter’.

De eerste winkel van de heer Oude Wansink was aan de Amsterdamsestraatweg. Hij verhuisde naar de Sweder van Zuylenweg op de hoek van de Hermannus Elconiusstraat. Later werd dit een ‘ViVo’-winkel.

Meer weten over de Sweder van Zuylenweg en/of Zuilen: www.museumvanzuilen.nl

Voor meer informatie over 100 jaar woningbouw in Zuilen: Bouwen voor de Buurt: bronnen