De Marnixlaan 1

Filips van Marnix, Heer van St. Aldegonde, was schrijver, dichter, maar vooral de belangrijkste diplomaat van Willem van Oranje. Van hem wordt wel gezegd dat hij het Wilhelmus heeft geschreven, maar dit staat niet vast. Hij werd geboren in 1540 en overleed in 1598.

Om een beeld te krijgen van de geschiedenis van deze laan gebruiken we de Stratengids 1940, hierin staan per straat de huisnummers, de naam van de hoofdbewoner en zijn of haar beroep. In dat computerloze tijdperk, waren de gegevens gebaseerd op de periode 1938-’39. We lopen een denkbeeldige wandeling in deze periode over de Marnixlaan vanaf de Amsterdamsestraatweg en aan de even kant.

De brede Marnixlaan was in het plan van het stedenbouwkundig ontwerp van Berlage en Holsboer bedoeld als onderdeel van eer rondweg om de stad. Door het ontbreken van een brug over de Vecht en een viaduct over het spoor bij de St.-Josephlaan was de Marnixlaan vooralsnog een rustige laan.

Op de Marnixlaan nummer 2 kwamen we bij het winkeltje van Lucassen. Hij verkocht tabakswaren en werd opgevolgd door J. Reek, die (dezelfde) zaken deed onder de naam ‘Sigarenmagazijn Marnix’.

Boven Lucassen, op nummer 2-bis, woonde de bekendste fotograaf van Zuilen, E.B. Mur, de fotograaf die ‘heel Zuilen’ fotografeerde terwijl zij in het Julianapark op het paard zaten.

Benedenbuurman B. van Zijl had een taxibedrijf op nummer 4.

Nummer 6-8 huisvestte A.G. van Essenberg, die uw woninginrichting verzorgde. Op nummer 16 zat de in Zuilen zeer bekende winkel met als reclameslogan: ‘De betere Kledingwinkel’ van H. Heefer. Hij had bakker A.C. Rooster naast zich.

We kwamen voorlopig uitsluitend woningen tegen. Op nummer 38d zat de groentehandelaar K.R. van Spengen en in het pand ernaast handelde Van Spengen in brandstoffen.

Schoenen kon u laten repareren op nummer 38f bij Ab van Londen. Hij was de opvolger van R. Bomer, die in deze winkel kruidenierswaren verkocht. Op de hoek Van Egmontkade zat melkhandelaar Van Engelen. Hij verkocht op nummer 38h (tegenwoordig nummer 118) zijn ‘stoomzuivelproducten’ uit eigen fabriek. In een advertentie schreef Van Engelen: ‘Wie recht gezond wil leven, drinkt wat de koeien geven.’ De heer Soorsma ging Van Engelen opvolgen.

De huizen kregen een tussentijdse nummering die nogal onhandig was. Zo werden voor nummer 38 in totaal twintig varianten gemaakt, van 38 zoals bijvoorbeeld 38d, 38d¹, en 38d².

We steken over en komen bij de eerste woningen van de ‘Rode Bouw’. Deze aanduiding heeft betrekking op de woonwijk die werd gebouwd door woningbouwvereniging ‘Utrecht’. Deze werd op 13 december 1919 opgericht. Zo aan de grens met Utrecht en een annexatie in het vooruitzicht – daar was toen al sprake van – niet zo’n gekke naam.

De grens Zuilen-Utrecht liep enkele huizen vóór de Kenaustraat. We stappen over deze grens heen.

De bewoners van de Marnixlaan zagen hier wekelijks de Gemeente Reiniging van Utrecht én Zuilen. Het Utrechtse huisvuil werd opgehaald met een vuilnisauto die alleen het vuil van de Utrechtse bewoners meenam. De auto reed achteruit weer weg en enige tijd later kwam de vuilophaaldienst van Zuilen met een paard en wagen.

Op de hoek Kenaustraat zat de sigarenwinkel van G.H. Kool, later voortgezet door Rijkse, die de dienstverlening uitbreidde met een postkantoortje. Aan de andere kant van deze kruising zat een verkooppunt van bakkerij de ‘Korenschoof’. (De Korenschoof was een grote broodfabriek in Utrecht met vele filialen in de stad.) Hier kon u brood kopen bij W. van Beek. Later werd het een filiaal van bakkerij ‘Hus’, daarna een filiaal van ‘Do Schat’ en uiteindelijk ook van de ‘Lubro’.

Bij de kruising van de Marnixlaan-Van Hoornekade zat op de hoek manufacturenzaak van A.M. Copier. En dan kwamen we bij de laatste winkel die de gids vermeldt: op nummer 232 had J.G. van Dieren een kruidenierswinkel.

De Marnixlaan toen de laan nog geen deel uitmaakte van de rondweg. Links de vrachtauto van aannemer Avezaat, voor de ingang van zijn bedrijf. Ongestraft tegen de rijrichting in rijden kon zo te zien ook nog.

Meer weten over de Marnixlaan en/of Zuilen: www.museumvanzuilen.nl

Voor meer informatie over 100 jaar woningbouw in Zuilen: Bouwen voor de Buurt: bronnen