De Jan van der Doesstraat

De heer Van der Does hielp mee om de stad Leiden te verdedigen tijdens de 80-jarige oorlog. Hij deed dat niet tachtig jaar maar in 1574.

De naar hem vernoemde Jan van der Doesstraat is een deel van het complex woningen van woningbouwvereniging ‘Utrecht’. Vanwege het socialistische karakter van de bewoners van dit complex, kreeg het de bijnaam ‘De Rode Bouw’.

Om een beeld te krijgen van de geschiedenis van de Jan van der Doesstraat gebruiken we de Stratengids 1940. Hierin staan per straat de huisnummers, de naam van de hoofdbewoner en zijn of haar beroep. Deze gegevens zijn aangevuld met advertenties en andere boekwerkjes.

Op de kruising met de Kenaustraat kwamen we bij de vier winkels die de bewoners van deze wijk voorzien van de dagelijkse levensbehoeften. Alle vier de adressen horen bij de Kenaustraat. Op nummer 19 zat A. Griffioen (later Van der Wurff) met zijn handel in groenten. Nummer 20 huisvestte slager Beerthuizen. Op nummer 21 zat in 1938 nog de heer T.W. Speld met zijn melkwinkel maar hij werd na enkele jaren opgevolgd door B.J. van Oort. Nummer 22 tenslotte, was de winkel waar u terecht kon voor levensmiddelen. Dit was de winkel van de heer J.C. de Lang.

Op nummer 39 woonde de heer H. Kool, voorzitter van de Zuilense mond-harmonicavereniging ‘Ons Genoegen’. (Gelukkig voor ons nog net op Zuilens grondgebied, de oneven nummers hoger dan 51 zijn Utrechts.)

In het Museum van Zuilen werd tijdens de tentoonstelling ‘Verenigingen uit Zuilen’ met succes een aantal ClubReünies georganiseerd voor Zuilense verenigingen die niet meer bestaan. Ook Ons Genoegen hoort daarbij. Verschillende oud-leden brachten mooie aanvullingen op de geschiedenis van de vereniging. De zoon van een bestuurslid verklaarde waarom op twee verschillende foto’s, op het ene vaandel ‘Zuilen’ stond, en op het andere ‘Utrecht’: burgemeester Norbruis werd kort na zijn aantreden in 1935 gevraagd beschermheer te worden. Dat wilde hij wel, maar dan alleen als het een Zuilense vereniging betrof. Het vaandel met de tekst ‘Utrecht’ werd aangepast en de burgemeester kreeg er een functie bij.

In het binnenterrein van de driehoek Van Hoornekade, Kenaustraat en Jan van der Doesstraat bouwde men een ‘zwembad’ (pierenbadje) dat bij weinig inwoners van Zuilen bekend was. Het zwembad werd verfraaid met een prachtige waterspuwer die werd ontworpen door de beeldhouwer Kuilenburg. Het is een kikker met twee jongetjes, verbeeldend: Bulletje en Bonenstaak verzorgen de patiënt.

Dit kon worden gerealiseerd dankzij een ‘voorzieningenfonds’ dat de Arbeiders Woningbouw Vereniging Utrecht stichtte. De gelden van dit fonds mochten volgens de statuten ook gebruikt worden voor een tegemoetkoming in de huur als de huurder door stakingsdeelname zijn huur niet kon betalen.

Omdat de zinsnede ‘de ontspanning voor kinderen moet van goed gehalte wezen, een arbeiderskind kan nooit teveel genieten’ ook in de statuten was opgenomen, werden de gelden van het voorzieningenfonds ook gebruikt voor het financieren van kinderfeesten.

Het zwembad bleek na vele jaren gebruikt te zijn geweest niet meer te voldoen. Het werd geslecht en de omwonenden kregen op die manier er een stukje tuin bij.

In het binnenterrein van de woningen aan de Kenaustraat, Jan van der Doesstraat en de Van Hoornekade werd een zwembadje gemaakt. Foto van Het Utrechts Archief.

 Meer weten over de Jan van der Doesstraat en/of Zuilen: www.museumvanzuilen.nl

Voor meer informatie over 100 jaar woningbouw in Zuilen: Bouwen voor de Buurt: bronnen