De ongelukken bij de „Demka”
Tot nog toe werd niet ingegrepen
(Van onzen correspondent)
Het zijn meestal maar korte berichten, waarin de burgerpers ernstige arbeidsongevallen vermeldt. Korte berichtgeving, zonder vermelding van oorzaken of omstandigheden van dergelijke ongevallen, heeft altijd de schijn van objectiviteit; Men spaart kool en geit.
In de loop van vijf a zes weken zijn er in de fabrieken der Staalgieterijen v.h. De Muinck Keizer „Demka” te Zuilen bij Utrecht, verscheidenen arbeidersongevallen geschied, waarvan twee met dodelijke afloop.
Over de oorzaken zwijgt de burgerpers, hoogstens gaf zij de lezing weer, die de directie wenste te geven. Opvallend is ook, dat de Arbeidsinspectie na elk ongeval aanwezig is, voorwerpen of machine-delen in beslag neemt, zonder dat men er ooit iets meer van verneemt.
„Het Volksdagblad” kan met een dergelijke berichtgeving niet volstaan en het is van belang, dat toestanden, zoals die op „Demka” heersen en die door sommigen als „barbaars” worden aangegeven, bekend te maken.
Maandenlang reeds, vooral sinds de opleving in de metaalindustrie, gebeuren er op de „Demka” meer of minder ernstige ongevallen. De vraag is hier gewettigd, of de Arbeidsinspectie wel het nodige doet, om de arbeiders te beschermen. Zes weken geleden verongelukten zes arbeiders bij het gieten van een achtersteven. De directie weet het ongeluk aan onvoorzichtigheid der arbeiders, maar wie als insider iets van het slaventempo, van het jagen en jachten der arbeiders op de „Demka” afweet, weet wel beter. Van de verongelukte arbeiders hoort of ziet men niets. Terwijl er toch bij waren die zeer ernstige gewond werden.
Niets veranderde.
Meermalen is de Arbeidsinspectie gewezen op de meer dan slechte verlichting op de (haven) terreinen, zonder resultaat echter. Totdat vier weken geleden een arbeider beide benen werden afgereden. Weer kwam de Arbeidsinspectie eraan te pas; weer echter tevergeefs. Tot op heden is er aan de slechte verlichting niets veranderd, noch heeft de Inspectie iets van zich laten horen.
Veertien dagen geleden, het gebeurde met het vervoer van de z.g. knuppels voor de walserij. Dit ongeval is absoluut te wijten aan misdadige roekeloosheid. Deze knuppels worden met een kraan gehesen, die een maximum draagkracht van twee ton heeft. Niettemin woog de last waarmede een dodelijk ongeluk gebeurde, vier ton. De staaldraad, die deze moest dragen was niet betrouwbaar gebleken en een dag voor het ongeval was hiervan aan den baas van de draadtrekkerij kennis gegeven, die niettegenstaande de onbetrouwbaarheid adviseerde met de draad verder te werken, met het noodlottige gevolg, dat de twee ton te zware last naar beneden stortte, toen de straaldraad afknapte en een 21-jarige jonge arbeider, enig zoon en kostwinnaar van een weduwe, verpletterd werd. Voor dit werk ontving de jongen de kapitale som van ƒ 16,- per week. De week waarin het ongeval plaats vond had de jongen juist een paar centen oververdiend, waarmede hij z’n moeder dacht te verrassen.
Helaas heeft dat niet zo mogen zijn. Het misdadige is echter nu, dat men den kraandrijver hiervan de schuld wil geven. Doch wie is anders de schuld, dan de directie en haar (Duitse) fascistische bazen, die de arbeiders tot het uiterste aandrijven? In dezelfde week kreeg een arbeider in de draadwalserij en -trekkerij een slag tegen het onderlichaam, waarvoor hij naar het ziekenhuis vervoerd moest worden. We herhalen, dat bij al deze ongevallen regelmatig de Arbeidsinspectie verschijnt, maar dat er nog nooit iets veranderd is.
Hebben de arbeiders dan geen recht, te weten, of de directie met hun leven speelt of niet?
Fascistische propaganda!
De fabrieksterreur is grenzenloos. Gesprekken worden afgeluisterd en dit het ergst als de directie weet dat er nieuwe goedkope krachten voor haar klaar staan. Het minste verdachte woord is dan aanleiding tot ontslag. Een arbeider kreeg zijn ontslag omdat hij gezegd zou hebben „. . . .het socialisme”. De arbeider was in het geheel niet socialistisch gezind. Maar de volgende dag bleek wat de werkelijke grond voor zijn ontslag bleek. Zijn plaats werd namelijk ingenomen door een arbeider uit het Noorden van ons land, die tot nu toe slechts tien gulden had kunnen verdienen en nu voor enkele guldens meer naar Utrecht was gekomen.
Er zijn meer grieven. In de draadtrekkerij is iemand die openlijk, zonder dat hem noch door de directie, noch door de bazen iets in de weg gelegd wordt, propaganda maakt voor de N.S.B. en de arbeiders provoceert, vooral de modern georganiseerden. De baas van de transportafdeling, een fascist van het zuiverste water, heeft de gewoonte (en de kinderachtigheid) des avonds bij het uitgaan de arbeiders met een: „Houzee, kameraad” te groeten.
Er zou nog veel te schrijven zijn over ’t spionnagestelsel enz., maar we volstaan voorlopig met bovenstaand relaas. Laten we de arbeider voor hun leven vechten? Elk uur van de dag wordt hun leven bedreigd, terwijl de lonen schandalig zijn. Hier is een taak aanwezig voor de moderne bond.
Fotobijschrift: Gelukkig is Garage Vandervaart op de hoek Amsterdamsestraatweg-Muyskenweg paraat om u in geval van nood comfortabel naar het dichtsbijzijnde hospitaal te zoeven…
