(4 juli 2007)
Alweer? Zeker! En dit keer is het nog groot nieuws ook. Dit jaar gaat zaterdag 8 september de OpenMonumentenDag Utrecht speciaal over Noordwest.
Noordwest bestaat uit de wijken Pijlsweerd, Ondiep en Zuilen. De organisatie van de OMD vroeg of ik mee wilde werken en al tijdens de eerste vergadering opperde de heer G.J. Esser het idee om mijn winkel ‘voor één dag’ om te bouwen tot Museum van Zuilen. ‘Ja, daag, ik ben niet gek!’, was mijn reactie.
Maar het idee was geboren en al de volgende dag bedacht ik een soort draaiboek om de (on)mogelijkheden op een rijtje te zetten. Het viel niet tegen, maar één dag was wel erg kort voor zoveel werk! Vandaar dat ik heb besloten dat het een week gaat worden. Subsidies werden aangevraagd en zijn inmiddels toegewezen. Dankzij de welwillende bijdragen van de gemeente Utrecht, het kfHeinfonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds is het mij een genoegen u te kunnen mededelen dat mijn winkel sluit van 1 tot en met 18 september aanstaande. VAN 8 TOT EN MET 15 SEPTEMBER OPENT HET MUSEUM VAN ZUILEN DE DEUR!
Om een deel van de collectie zo goed mogelijk te kunnen presenteren wordt achter de schermen al heel druk gewerkt. De etalage ondergaat een metamorfose. De achterwand wordt voorzien van een lambrisering geënt op die van de Raadszaal van het gemeentehuis. De Zuilense kunstenaar C. Achterberg is al maanden druk met het maken van een houten burgemeester. Een replica van de laatste Zuilense burgemeester, de heer O. Norbuis, krijgt een plaats in de etalage. De ‘burgemeester’ zit in het originele groot-tenue dat een kleinzoon eind vorig jaar schonk aan het Museum. Hij zit (vermoedelijk) op een stoel uit de Raadszaal en schrijft – met een pen uit de Zuilense geschiedenis – aan zijnmaidenspeech. Op het bureau staat een asbak uit de Raadszaal. In deze asbak ligt een sigaar met sigarenbandje waarop de burgemeester staat afgebeeld. De heer Norbruis deelde zulke sigaren uit bij zijn 25-jarig ambtsjubileum.
Ook de gegraveerde briefopener die op zijn bureau ligt is bijzonder: het is aan de ene kant een sleutel (hiermee opende de burgemeester het S.E.B.-gebouw) en aan de andere kant een briefopener. Een foto uit het familiealbum van de burgemeester completeert het geheel.
Als u voor de etalage staat, kijkt u even naar boven. De lichtbak is eraf en u ziet nu een drie-delige tekst. Als u er recht voor staat leest u: Museum van Zuilen. Als u vanuit Maarssen komt staat er: Werkspoor (met het logo van Werkspoor). Vanuit Utrecht leest u: Demka (met het logo van Demka). Onder uw voeten ligt overigens een van de laatste putdeksels met de tekst ‘Zuilen’.
Voor de deur ligt een prachtige inloopmat met het wapen van Zuilen. Links en rechts van de deur staan twee (natuurlijk Zuilense) vuilnisbakken, die voor de gelegenheid gevuld worden met planten.
In de winkel wordt een deel van de collectie getoond. In de eerste vitrine wordt uw aandacht gevraagd voor de kwasten en borstels van de borstelfabriek van de Gebrs. Jonker, de stenen van de steenfabriek ‘De Volharding’ en een relatiegeschenk van transportbedrijf Van Mourik uit Oud-Zuilen.
De rest van deze wand wordt in beslag genomen om u een deel van de Werkspoor-collectie te tonen. Schaalmodellen van treinen zoals Werkspoor-Utrecht ze maakte. Natuurlijk heel veel artikelen van de veiligheidsactie van Werkspoor en een aantal opmerkelijke stukken die een beeld geven van de grootste industriële werkgever in de geschiedenis van Zuilen, Werkspoor. De nog onlangs geschonken ‘shag-snijder’, die Werkspoorders maakten om de in de Tweede Wereldoorlog zelf gekweekte tabaksbladeren tot shag te snijden is te zien. Een van de vele potkacheltjes zoals die in de oorlog werden gemaakt voor ‘eigen gebruik’ ontbreekt ook niet.
Het is heel verleidelijk u een opsomming te geven van alle artikelen die tentoongesteld zullen worden. Maar het is (om maar een cliché te gebruiken) echt teveel om op te noemen. De afdeling constructiesvan Werkspoor, dat later faam genoot onder de naam Wescon komt in beeld met de indertijd eigen personeelskrant: Ons eigen Blad.
De volgende wand wordt in beslag genomen door artikelen uit de Tweede Wereldoorlog. Overbodig te zeggen dat ook dit natuurlijk artikelen zijn die iets met Zuilen ‘van doen hebben’.
Huize Zuylenveld is rijkelijk goed vertegenwoordigd: ringen, manchetknopen, briefopeners enz.
Valse én echte persoonsbewijzen, Zuilense bonnen van de Distributiedienst, een verbanddoos van de Zuilense afdeling Luchtbescherming, collectebussen van ‘Winterhulp’ waarmee in Zuilen gecollecteerd werd. Natuurlijk ook het pamflet waarop de burgemeester staat getekend, zittend bovenop zo’n collectebus. Dit pamflet werd gemaakt toen de burgemeester ongeschonden door de zogenoemde Zuivering kwam. Nog veel meer pamfletten, vlugschriften, illegale krantjes worden u getoond. Er is zelfs een (bij Werkspoor gemaakt) houten(!) hoesje voor een persoonsbewijs.
Straten en scholen vullen een heel andere wand. Aandelen van de woningbouwverenigingen Zuilen, Prinses Juliana. De tas van de man die voor woningbouwvereniging Zuilen de huur op kwam halen. Blokkendozen en mozaïekdozen van de kleuterscholen in Zuilen, maar ook boekjes. Een lesboekje dat werd geschreven door meester Franken, het hoofd van de St.-Ludgerusschool.
In een hoek van het museum wordt (een deel) van een biechtstoel uit de voormalige St.-Ludgeruskerk opgebouwd. Hierin komt een houten replica van de meest markante pastoor die de parochie kende, pastoor W. van Albach, te zitten. (Als het ooit echt een Museum van Zuilen wordt, dan wordt de gehele biechtstoel opgebouwd. U mag dan als u wilt uw Zuilense zonden aan een bandrecorder toevertrouwen.)
De kast naast de biechtstoel wordt voorzien van artikelen uit de kerken van Zuilen. De volgende kast toont u een deel van de artikelen die te maken hebben met verenigingen uit Zuilen. U ziet dingen van Sport Maakt Sterk, Sport Vereent, Sportief, Houdt Moedig Stand, Elinkwijk, de Weerbare Maai enz.
De derde kast aan deze wand wordt gebruikt voor de presentatie van een deel van de Demka-collectie. Ook hier maar een deel. Alles tonen gaat niet, daarvoor is de collectie te groot. Gereedschap, relatiegeschenken, drukwerk en foto’s geven een beeld van de op één na grootste werkgever van Zuilen.
Ook de toonbanken worden ingericht. Drie toonbanken, dus drie thema’s. De Gruyter (deze winkel zat op de hoek van de Amsterdamsestraatweg en de Sweder van Zuylenweg). In de toonbank enkele artikelen die De Gruyter verkocht. In geval van een huwelijk kreeg het personeel zes ‘De Gruyter-theelepels’. De heer Vermeulen was zo vriendelijk ze af te staan aan het museum. (De heer en mevrouw Vermeulen werkten beiden bij De Gruyter en kregen ieder zes lepeltjes. De andere zes vindt u in de collectie van het Noord-Brabants Museum.) Er liggen ook een aantal uitgaven van het overbekende ‘Snoepje van de Week’.
De volgende toonbank wordt gebruikt om u artikelen van de HaKa te tonen. Blikjes, boeken, een landkaart, kwartetspel enz. Relatiegeschenken van Zuilense ondernemers vullen de toonbank verder.
In de laatste toonbank een niet nader te omschrijven groep artikelen. Hierin ligt bijvoorbeeld het kinderbestek dat het gemeentebestuur van Zuilen schonk aan de 10.000ste inwoner van Zuilen. Maar ook de wapenvergunning van de heer Kortland (‘Ter bescherming van eigen huis en erf’) ligt hier.
Kortom: als u een beeld wilt krijgen hoe het Museum van Zuilen er uit zou kunnen gaan zien, dan mag u deze kans niet voorbij laten gaan.
De burgemeester van Utrecht, mevrouw A. Brouwer heeft toegezegd het museum te komen openen. Zij doet dat zaterdag 8 september 2007 om 10.00 uur.
Van 11.00 tot 17.00 uur bent u welkom naar al dit moois te komen kijken. Zoals een goed Museum betaamt zijn wij zondag 9 september ook open, van 12.00 tot 17.00 uur. Maandag tot en met vrijdag daaraanvolgend is het museum geopend van 10.00 tot 18.00 uur. Zaterdag 15 september is de laatste dag. Dan gaat de deur open van 10.00 tot 17.00 uur.
Woensdag 19 september is de winkel weer gewoon ‘Uurwerkboetiek Wim & Toos’.
Het is een heel epistel geworden. Toch hoop ik dat ik u hiermee voldoende heb geïnformeerd. Wilt u meer weten: 030 2443522.
Met heel veel groeten uit Zuilen, waar met spanning wordt uitgekeken naar uw komst,
Wim van Scharenburg
