DE FEBRUARISTAKING
De Februaristaking begon op 25 februari 1941 in Amsterdam naar aanleiding van de eerste razzia’s waarbij honderden Joodse mannen werden opgepakt. Deze staking werd door de Communistische Partij Nederland (CPN) georganiseerd en was het enige massale openlijke protest tegen de Jodenvervolging in bezet Europa. De staking sloeg over naar Zaandam, Haarlem, Velsen, Hilversum, Bussum, Weesp en Muiden.
Onderbelicht is gebleven dat de staking een dag later, op woensdag 26 februari 1941, ook oversloeg naar Utrecht waar de staking begon bij de Werkspoorfabriek in Zuilen, direct gevolgd in de nabijgelegen staalfabriek Demka. De stakers trokken vervolgens verder naar grote Utrechtse bedrijven en fabrieken, die veelal de staking overnamen.
Op 26 februari werd in Amsterdam de staking door de Duitsers meedogenloos en met veel geweld neergeslagen met negen doden en 24 zwaargewonden als gevolg.
In Utrecht kwam de staking onder dreiging van ingrijpen door Duitse politie en dreiging met executies eveneens op 26 februari tot een einde. De Utrechtse stakingsleiders moesten onderduiken. Ries van der Steen, die in de machinefabriek Jaffa stakingsleider was, werd gearresteerd en veroordeeld tot 15 jaar tuchthuisstraf; hij keerde gebroken na de oorlog uit gevangenschap terug.
HERINNERINGSMONUMENT FEBRUARISTAKING UTRECHT-ZUILEN
Voor een herinneringsmonument wordt een stuk ‘oorlogsschade-staal’ van Demkastaal op het Werkspoorterrein geplaatst op 26 februari 2025 om 15:00 uur. Vóór de entree van de Werkspoorfabriek aan de Schaverijstraat 13, waarin ook het Museum van Zuilen gevestigd is.
Het stuk staal is een deel van de oude verkeersbrug over de Lek bij Vianen. Deze brug was gebouwd met staal van de Demka staalfabrieken uit Zuilen. Bij een bombardement door de geallieerden is de brug in het water terecht gekomen. Na de oorlog werd hij door Werkspoor in de oude staat hersteld. Pas bij het verwijderen van de oude brug in 2021 werd dit stuk staal onverwacht ontdekt.
Het monument vormt met de oorlogsschade van dit stuk staal van de Demka staalfabrieken en de plaatsing op het voormalige Werkspoorterrein een passend decor als eerbetoon aan de arbeiders die hier op 26 februari 1941 voor Utrecht de start gaven voor de staking en vormt tevens een eerbetoon aan de duizenden andere arbeiders in Utrecht die de staking overnamen.
