Schaakwijk: Goedkoop met een grote G
In de wederopbouwtijd kon je als gemeente of woningcorporatie niet zo maar aan het bouwen gaan. Hoeveel je mocht bouwen werd bepaald door de minister van Wederopbouw. Diezelfde minister bepaalde met zijn voorschriften en wenken ook voor 90% hoe die woningen eruit mochten zien. Toch zijn er altijd creatievelingen die met die 10% nog iets extra’s weten te doen. Wim van Hoorn, gemeentearchitect van Zuilen ontworp de 120 galerijflats -contingent 1950- in het Schaakwijk zó efficiënt, dat de gemeente direct toestemming kreeg om er in 1951 en 1952 nog eens 240 bij te bouwen. Goed nieuws voor de woningzoekenden op de wachtlijst. De keerzijde van de medaille was dat de huizen zó “sober en doelmatig” waren dat ze binnen 50 jaar onder de sloophamer zouden sneuvelen. Zo bleken de bouwmuren op de bovenste verdieping niet hoog genoeg opgemetseld, waardoor het vuur zich bij een brand in 1967 kon verspreiden naar aangrenzende woningen. In 2000 werd de eerste nieuwbouw van Schaakwijk opgeleverd.
In november 1951 werd de eerste woning van 4 galerijflats in de Koningstraat en Damestraat feestelijk overgedragen aan de huurders door oud-wereldkampioen schaken Max Euwe. De buitenbergingen van de bovenwoningen staan in een rijtje haaks tussen de woningblokken, de bergingen van de benedenwoningen worden gebruikt om de collectieve tuinen wat in te kaderen. In 1951 en 1952 volgden nog 8 identieke flats aan de loperstraat, paardstraat, pionstraat. In de kopgevels waren gevelstenen met de betreffende schaakstukken ingemetseld, die spoorloos verdwenen zijn bij de sloop van het complex. Direct grenzend aan schaakwijk werden de Prinses Marijkeschool en Ewout van Soeterwoudeschool gebouwd, die in 2001 plaats maakten voor het nieuwe winkelcentrum Rokade.
Een functionele driekamerwoning op 60m2, da’s een mooie ontwerpprestatie. De woningen zijn ook nog voorzien van vier vaste kasten, een eis uit de toenmalige voorschriften die in 1965 geschrapt zou worden. Minpunt is het lavet (badkamer) die uitsluitend via de keuken te bereiken is.
Opvallend in het ontwerp is dat vrijwel 100% van de onbebouwde grond openbaar is. De benedenwoningen hebben geen eigen tuin. Het tuinontwerp werd gemaakt door de bekende landschapsarchitect Copijn uit Groenekan.
De Koningstraat in Schaakwijk, met op de achtergrond de boven-benedenwoningen aan de Prinses Margrietstraat, eveneens een ontwerp van Wim van Hoorn. De open portieken zijn een bekend stijlkenmerk van Van Hoorn, dat ook gebruikt werd bij de -inmiddels gesloopte- galerijflats aan de Prins Bernhardlaan en de Pedagogenbuurt en in de -nog bestaande- PEGUS-flats aan de Burgemeester Norbruislaan. In de loop van de jaren 90 werd dit een argument vóór sloop, omdat steeds meer huurders een onveilig gevoel kregen bij de gemakkelijk toegankelijke verdiepingen.