De Swammerdamstraat

Jan Swammerdam werd geboren te Amsterdam op 12 februari 1637 en overleed in dezelfde plaats vijf dagen na zijn 43ste verjaardag in 1680. Hij was een Nederlandse natuurwetenschapper, die het mechanisme van de ademhaling beschreef. (met dank aan Wikipedia)

De Oude Bouw

Een groot deel van de Swammerdamstraat behoort tot De Oude Bouw. Door de komst van de Wagon- en Bruggenfabriek Werkspoor en de Staalfabrieken van Demka aan het begin van de twintigste eeuw, ontstond een grote behoefte aan woningen in de omgeving van de beide fabrieken. Vrijwel gelijk met de bouw van de wijk ‘Elinkwijk’ aan de andere kant van de Amsterdamsestraatweg, bouwde woningbouwvereniging ‘Zuilen’ haar eerste complex, met de De Lessepsstraat als hoofdstraat. De straten in deze wijk werden net als aan de andere kant ook genoemd naar uitvinders. Het Complex 1 van deze woningbouwvereniging werd ontworpen door architect Ph.J. Hamers. Na het gereedkomen van complex 2 (’t Zand) werd dit complex niet de ‘Lessepsbuurt’ genoemd, maar kreeg het de Geuzennaam ‘De Oude Bouw’.

De Swammerdamstraat

Een onderzoek naar het winkelbestand van Zuilen bracht aan het licht dat er heel veel winkeltjes waren in Zuilen. De winkel ‘op de hoek’ lijkt wel een Zuilense uitvinding. In De Oude Bouw komen we er echter niet zoveel tegen en daar is ook de Swammerdamstraat maar mager bedeeld. Laten we eens zien wat we tegenkomen als we een denkbeeldige wandeling maken omstreeks 1938.

We lopen vanaf de St.-Ludgerusstraat. Op de hoek links zat schoenmaker J.A. Versteegen met als postadres St.-Ludgerusstraat.

Bij nummer 3, komen we bij de winkel waar in aardappels gehandeld werd. Hier zat de winkel van de heer M. van Deudekom. Hij verhuisde naar nummer 6 aan de overkant, hoek Ampèrestraat, en in het pand nummer 3 kwam toen schoenmakerij M. van Erve te zitten.

De heer M. van Deudekom werd al in 1937 opgevolgd de heer M. Visser, die op zijn beurt de groentehandel weer doorgaf aan zijn broer E.G. Visser. Na diens overlijden in 1962 stapte zoon P. Visser in de zaak. Die runde samen met zijn vrouw tot 19 juli 1994 de groentenwinkel in dit pand.

Swammerdamstraat 5 was een kruidenierswinkel met de naam Fritzco. Later kwam op dit adres een bekende Zuilense leesbibliotheek: ‘Vosje’. Daar werd menige kinderneus platgedrukt tegen de etalageruit die ook een onwaarschijnlijk rijke collectie speelgoed tentoonstelde.

We zigzaggen door de straat: schuin aan de overkant zat halverwege het rijtje op nummer 12 bakker ‘De Tijdgeest’ van C. Plantinga, de winkel werd voortgezet door de heer Molenbeek, maar het blijft een bakkerij, ook als later A. van Klaveren de winkel overneemt.

Op nummer 17 zat S.P. de Vries. Hij adverteerde in 1932 met ‘bakkerij Economia’ in de gemeentegids van Zuilen. Omstreeks 1938 zat in dit pand Van de Pol die de bakkerij een andere naam gaf: ‘De Kampioen’. Met zijn compagnon Bep Damen werd door hen het grootste krentenbrood van Zuilen gebakken voor het personeel van de Demkafabrieken.

In het pand van De Kampioen kwam later de heer Van Mechelen met zijn glashandel zich in de vingers snijden.

Op nummer 19, de volgende hoek, had J.J. Kandelaar een melkhandel, totdat zijn winkel werd overgenomen door het echtpaar Vermeulen.

Voor de winkels op de kruising De Lessepsstraat leest u de qr-code van die straat.

De laatste ‘ondernemer’ in de straat vinden we op de hoek F. Koolhovenstraat met de Swammerdamstraat. Hier zat in 1938 een van de oudere banken in Zuilen, de Nutsspaarbank.

Van de Pol en Bep Damen (L) met het grootste Zuilense krentenbrood.

Meer weten over de Swammerdamstraat en/of Zuilen: www.museumvanzuilen.nl

Voor meer informatie over 100 jaar woningbouw in Zuilen: Bouwen voor de Buurt: bronnen